Beter zien in het donker zonder Night Vision Goggles

Vaak wordt een airsoft skirmish in het donker gespeeld. Night vision goggles zijn hierbij bijna onmisbaar, maar veel (vooral beginnende) spelers hebben deze vaak niet. Om toch succesvol te kunnen spelen is het handig om te weten hoe je ogen werken, en welke technieken je kunt toepassen om beter te zien in het donker.

 

Werking van je oog

De werking van je oog is vergelijkbaar met die van een camera. Als je weet welk deel van je oog wat doet, en hoe je dit deel kunt beïnvloeden, kun je hier je voordeel mee doen.

 

Lens
De ooglens bevindt zich achter de iris en is zichtbaar in de pupilopening. Het is, naast het hoornvlies, een van de belangrijkste systemen van het oog. De lens kan van sterkte veranderen door boller of platter te worden. We zijn hierdoor in staat zowel van dichtbij als van veraf scherp zien. Dit wordt ‘accommodatie’ genoemd.

 

Iris
De iris of regenboogvlies is het diafragma van het menselijk oog. Het is een ringvormig gepigmenteerd orgaan achter het hoornvlies dat de hoeveelheid doorgelaten licht naar het netvlies bepaalt door samentrekken van de ‘Musculus sphincter pupillae’, wat leidt tot verkleining van de opening dus tot minder lichtdoorlating. Door aanspannen van de Musculus dilatator pupillae ontstaat vergroting van de opening en komt meer licht het oog binnen.

Bij veel licht vernauwt de pupil, terwijl ze in het donker verwijdt: geneesmiddelen en verdovende middelen kunnen de pupilafmeting beïnvloeden. Bovendien veranderen de pupillen ook bij emoties (groter) of bij kijken op korte afstand (kleiner).

 

Retina
Het netvlies of retina is het sterk doorbloede lichtgevoelige ‘scherm’ achter in het oog. Het netvlies ligt binnen en achter in het oog en bestaat uit ca. 126 miljoen zintuigcellen. Deze cellen vangen het licht dat in het oog binnenkomt op. Ze zijn onder te verdelen in kegeltjes en staafjes.

De kegeltjes zijn bezet met pigmentmoleculen en dienen om kleurverschillen waar te nemen, de staafjes dienen om het verschil tussen licht en donker te kunnen zien.

Overdag kijken we met het centrale punt op ons netvlies, de ‘Macula lutea’ of gele vlek, waar de meeste kegeltjes zitten. In het donker kijken we iets naast dit centrale punt, waar zich meer staafjes en minder kegeltjes bevinden.

 

Tips om beter te zien in het donker

1. Draag vooraf een zonnebril
Als je weet dat je in het donker gaat spelen, is het verstandig om geruime tijd van tevoren overdag een zonnebril te gaan dragen.
Je ogen kunnen er 10 minuten langer over doen om aan het donker te wennen, door 2 tot 3 uur in fel licht te zijn. Als je 10 achtereenvolgende dagen in ongefilterd zonlicht doorbrengt, kan je vermogen om in het donker te kijken zelfs met 50% afnemen.

Probeer echter niet te donkere glazen te gebruiker, want als je ogen niet genoeg licht opvangen worden ze daar ook zwakker van. Het beste is om glazen te gebruiken die zo’n 15% licht doorlaten, en een neutrale, grijze tint hebben. Op deze manier zorg je er voor dat zowel de staafjes als kegeltjes op je netvlies wennen aan de donkere omstandigheden.

 

2. Blijf 20 tot 30 minuten in het donker
Als het mogelijk is, probeer dan 20 tot 30 minuten voor je gaat spelen in het stikdonker te zijn. Doe bijvoorbeeld een slaapmasker op. 20 tot 30 minuten is meestal wel voldoende.  

 

3. Kijk naar rood licht
Draag een bril met rood getinte glazen 20 tot 30 minuten voor het spelen. Rode lenzen blokkeren alles in het visuele spectrum behalve rood. De staafjes in je ogen zijn niet gevoelig voor rood, dus de bril zorgt er voor dat je ogen wennen aan duisternis, zonder dat je helemaal geblindeerd wordt.

 

4. Druk op je ogen
Sluit je ogen en druk zacht op je oogleden met je beide handpalmen. Na 5 of 10 seconden zie je (in plaats van zwart) wit achter je ogen voor enkele ogenblikken. Zodra het witte weg gaat en je weer zwart begint te zien, doe je je ogen open. Hierna kun je aanzienlijk beter kijken in het donker.

 

5. Oefen in een veilige omgeving
Train je zicht door thuis, of in een andere veilige omgeving te oefenen. Het is verstandig om langzaam te bewegen en je voeten over de grond te schuiven, terwijl je met je tenen voelt of je nergens tegenaan loopt. Op deze manier sta je het meest stabiel en loop je de minste kans ergens over te struikelen. Kruis je armen bij je polsen, en steek je ellebogen uit. Zo is het gemakkelijker je balans te houden, en voorkom je dat je ergens tegenaan loopt.

 

6. Kijk naast objecten
Zoals eerder gezegd is het midden van het netvlies minder goed in staat om het verschil tussen licht en donker waar te nemen dan het gebied hieromheen. Daarom is het handig om niet direct naar het object te kijken dat je probeert te zien. De meest effectieve kijkhoek is over het algemeen 6 tot 10 graden boven, onder, links of rechts van het object.
Bovendien is het aangeraden om niet langer dan 4 seconden naar een object te kijken, maar je ogen te blijven bewegen.

 

7. Zoek naar contrast
Hoewel de staafjes op je retina veel lichtgevoeliger zijn dan de kegeltjes, zien ze alleen het contrast tussen zwart en wit, en geven je een beeld van lage kwaliteit. Zoek daarom naar contrasten en bewegingen. In hoog gras zijn voortbewegende tegenstanders in het donker bijvoorbeeld te herkennen als horizontale lijnen die afsteken tegen het verticale gras.

 

8. Vermijd lichtbronnen
Je ogen wennen minder snel aan duisternis dan aan een lichtbron waar je in kijkt. Als je niet kunt voorkomen dat je naar een lichtbron moet kijken, bijvoorbeeld doordat er een auto met lampen aan op je af rijdt, sluit of bedek een van je ogen, zodat je niet verblind wordt in beide ogen. Op deze manier passen je ogen zich sneller weer aan de duisternis aan.

Moet je zelf licht gebruiken, doe dan een rode lens over de lichtbron. Dit zorg ervoor dat de kegeltjes op je retina het verlichte object kunnen zien, zonder de staafjes te beïnvloeden.

 

9. Vertrouw je intuïtie
Ons vertrouwen speelt een grote rol bij het kijken in het donker. Als er genoeg licht is, zien we scherpe silhouetten en heldere kleuren. Als het donker is, worden silhouetten waziger en zien we minder kleur. We moeten dan meer op onze intuïtie vertrouwen. Voor veel mensen is dit aanvankelijk erg lastig, maar hoe meer je bovenstaande technieken gebruikt, hoe beter je uiteindelijk wordt.

 

10. Vermijd andere negatieve factoren
Er zijn een aantal andere factoren die de werking van je ogen in het donker negatief beïnvloeden, denk hierbij aan kou, hoofdpijn, vermoeidheid, veel roken, veel gebruik van alcohol en verdovende middelen. Ook een gebrek aan vitamine A maakt het moeilijker om ’s nachts te kunnen zien. Dus genoeg worteltjes eten!